Nie wyobrażamy sobie życia bez smartfona. Bez względu na wiek, większość z nas codziennie spędza godziny, korzystając z tego urządzenia. Jednak coraz częściej psycholodzy, ortopedzi i fizjoterapeuci alarmują o negatywnych skutkach zdrowotnych wynikających z nadmiernego użytkowania smartfonów. Jednym z głównych problemów jest zespół bólowy odcinka szyjnego kręgosłupa, zwany także „smartfonową szyją”. Czy za te dolegliwości odpowiada wyłącznie urządzenie, czy raczej brak świadomości na temat skutków niewłaściwej postawy?
Pozycja smartfonowa – przyczyna problemów z szyją
Większość użytkowników smartfonów pochyla głowę w specyficzny sposób, przeglądając wiadomości czy media społecznościowe. Taka postawa obciąża kręgosłup szyjny w sposób nienaturalny i niezdrowy. Choć głowa dorosłego człowieka waży średnio około 5,5 kg, w pochyleniu pod kątem 60 stopni siły działające na szyję wzrastają nawet do 27 kg. Codzienne przeciążenie tego obszaru prowadzi do skrócenia mięśni przedniej części szyi oraz rozciągnięcia struktur mięśniowo-powięziowych w jej tylnej części.
Efektem takiej pozycji mogą być:
- migrenowe bóle głowy,
- ból odcinka szyjnego i przejścia szyjno-piersiowego,
- drętwienie rąk,
- przewlekły dyskomfort w obrębie karku,
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego, takie jak dyskopatia czy niestabilność.
Coraz więcej pacjentów zgłasza się do specjalistów z zespołem bólowym szyi, który może promieniować na kończyny górne lub wywoływać objawy neurologiczne. Szczególnie często dotyczy to kobiet, co potwierdzają badania epidemiologiczne.
Diagnostyka i leczenie bólu odcinka szyjnego
Diagnozowanie problemów z szyją wymaga kompleksowego podejścia. Lekarze i fizjoterapeuci wykorzystują badania przedmiotowe i obrazowe, takie jak RTG, MRI czy tomografię komputerową, aby postawić trafną diagnozę. Precyzyjna ocena jest kluczowa, ponieważ warunkuje odpowiednie leczenie, które może obejmować farmakoterapię, kinezyterapię oraz zabiegi fizykalne.
Według klasyfikacji Kramera (2004) można wyróżnić trzy główne zespoły bólowe związane z odcinkiem szyjnym:
- Zespół szyjny (miejscowy) – ból ograniczony wyłącznie do szyi.
- Zespół szyjno-barkowy – ból szyi promieniujący do kończyn górnych.
- Zespół szyjno-głowowy – dolegliwości w szyi promieniujące do potylicy lub objawy neurologiczne.
Profilaktyka jako klucz do zdrowia
Najprostszym rozwiązaniem problemu byłoby ograniczenie czasu spędzanego z telefonem, jednak w erze cyfrowej jest to trudne do zrealizowania. Istnieją jednak sposoby na minimalizowanie negatywnego wpływu smartfonów:
- Ustaw urządzenie na wysokości oczu, aby nie wymuszać pochylenia głowy.
- Kontroluj postawę, siedząc z wyprostowanym kręgosłupem i korzystając z podpór pod ręce.
- Rób przerwy co 20 minut na rozciąganie szyi i pleców.
- Unikaj asymetrii, np. trzymania telefonu między ramieniem a uchem.
- Wykonuj ćwiczenia rozciągające, które pomagają rozluźnić napięte mięśnie.
Jeśli ból pojawi się mimo wszystko, warto skonsultować się z fizjoterapeutą. Im wcześniej zostanie rozpoczęta rehabilitacja, tym mniejsze ryzyko rozwoju poważnych zmian zwyrodnieniowych.
Smartfony a zdrowie dzieci i młodzieży
Problem dotyczy również dzieci i młodzieży, którzy spędzają coraz więcej czasu z urządzeniami mobilnymi. Nieprawidłowa postawa może prowadzić do bólu karku, barków, drętwienia rąk, a nawet problemów z prawidłowym rozwojem układu ruchu. Dzieci są szczególnie narażone, ponieważ ich kręgosłup jest w fazie wzrostu, a złe nawyki posturalne mogą skutkować trwałymi deformacjami.
Profilaktyka w przypadku dzieci powinna obejmować:
- edukację na temat prawidłowej postawy,
- ograniczenie czasu korzystania z urządzeń,
- regularną aktywność fizyczną, która wzmacnia mięśnie i stawy.
Podsumowanie
Smartfony stały się nieodłącznym elementem naszego życia, jednak ich nadużywanie ma poważne konsekwencje dla zdrowia. Zespół bólowy szyjnego odcinka kręgosłupa to rosnący problem, który można jednak ograniczyć poprzez właściwe nawyki, profilaktykę i szybkie wdrażanie rehabilitacji. Dbajmy o siebie i o nasze dzieci, świadomie korzystając z technologii w sposób bezpieczny dla zdrowia.
