Fizjoprofilaktyka skutecznym sposobem poprawy jakości życia

W ostatnich latach można zauważyć coraz większą liczbę osób zainteresowanych fizjoprofilaktyką. Powszechna profilaktyka zdrowotna i medycyna prewencyjna wykorzystywane są w lecznictwie na całym świecie. Pozwalają minimalizować szansę na zachorowanie na różnego rodzaju choroby, które pojawiają się głównie poprzez niewłaściwy styl życia oraz uniknąć niebezpiecznych powikłań. W 2016 roku w naszym kraju wprowadzono ustawę o zawodzie fizjoterapeuty i od tamtej pory z usług takich specjalistów korzystają zarówno osoby z pierwszymi symptomami chorobowymi, ale także młodzi i zdrowi, którzy chcą jak najdłużej utrzymać swoją sprawność fizyczną i zapobiegać niepełnosprawności.

Spis treści

• Czym jest fizjoprofilaktyka?
• Jakie są rodzaje fizjoprofilaktyki?
• Podstawowe zadania fizjoprofilaktyki
• Jak wygląda praca fizjoterapeuty przy fizjoprofilaktyce?
• Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty?
• Kwalifikacja pacjenta na fizjoprofilaktykę
• Fizjoprofilaktyka – dlaczego jest tak ważna?

Czym jest fizjoprofilaktyka?

W Polsce w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat mogliśmy spotkać się z programami takimi jak „Aktywny Senior w domu”, „Zdrowy Kręgosłup”, „Zdrowe plecy” czy „Bezpieczny i zdrowy przedszkolak”. Są to programy, które zostały stworzone z myślą o różnych grupach wiekowych, a ich głównym celem jest fizjoprofilaktyka.

Czym jest fizjoprofilaktyka? Geneza tego terminu znajduje swoje podłoże w dwóch słowach takich jak: profilaktyka, czyli zapobieganie oraz fizjoterapia, czyli podnoszenie jakości życia przy uwzględnieniu jego możliwości ruchowych.

Fizjoprofilaktyka określa pewne działania fizjoterapeutyczne, których głównym celem jest zapobieganie, spowalnianie lub cofanie skutków nieprawidłowego stylu życia albo też procesów chorobowych. Działania, jakie obejmuje to przede wszystkim edukacja zdrowotna, promocja aktywności ruchowej, diagnostyka i redukcja czynników ryzyka.

Głównym modelem fizjoterapii jest leczenie procesów chorobowych oraz ich skutków, co jest równie istotne, jak wykonywanie działań, które im zapobiegają. Niestety, ale w obecnych czasach współczesne społeczeństwo nie tylko się starzeje poprzez naturalny proces, ale przede wszystkim obywatele naszego kraju prowadzą niezdrowy styl życia, unikają systematycznej aktywności fizycznej, a to wszystko ma bardzo duży wpływ na występowanie przewlekłych chorób. Dlatego tak ważna jest w dzisiejszych czasach promocja zdrowia i fizjoprofilaktyki. W ten sposób nie tylko można zapobiegać chorobom cywilizacyjnym, ale również obniżyć koszty ich leczenia.

Jakie są rodzaje fizjoprofilaktyki?

Fizjoprofilaktyka uwzględnia nie tylko osoby chore, ale także zdrowe, które chcą uniknąć chorób i kosztownego leczenia. Dlatego też profilaktyka w fizjoterapii uwzględnia kilka klasyfikacji takich jak:

• fizjoprofilaktyka wczesna – skierowana jest do każdego człowieka bez względu na wiek czy rodzaj choroby. Jej głównym celem jest edukacja i promowanie aktywności ruchowej, jako bardzo ważnych czynników, które pozwalają zmniejszyć ryzyko pojawiania się poważnych chorób czy występowania różnego rodzaju problemów zdrowotnych,
• fizjoprofilaktyka pierwotna – jest skierowana do osób znajdujących się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia choroby. Pozwala zapobiegać chorobom poprzez wczesną diagnostykę, a także zminimalizować czynniki, które mają największy wpływ na rozwój pojawiających się dolegliwości czy poważnych chorób,
• fizjoprofilaktyka wtórna – ten rodzaj fizjoprofilaktyki stosuje się przy pojawieniu się pierwszych objawów choroby albo dysfunkcji. Zadaniem profilaktyki wtórnej jest uzupełnienie leczenia, aby zapobiegać dalszemu rozwojowi problemów zdrowotnych,
• fizjoprofilaktyka III fazy, tzw. trzeciorzędowa – stosowana jest głównie u osób, które cierpią już na nieuleczalną chorobę albo dysfunkcje. Pomaga zapobiegać rozwijaniu się choroby, przeciwdziała jej nawrotom oraz minimalizuje ryzyko występowania powikłań.

Podstawowe zadania fizjoprofilaktyki

Już od najmłodszych lat w szkole jesteśmy uczeni, żeby codziennie wykonywać różnego rodzaju aktywności fizyczne. Umiarkowana, ale przede wszystkim systematyczna aktywność ruchowa pozwala nam zapobiegać wielu poważnym i najczęściej występującym chorobom cywilizacyjnym, takim jak osteoporoza, choroba wieńcowa albo cukrzyca.

Dobrze dobrane i regularnie wykonywane ćwiczenia, nawet we własnym domu, stanowią skuteczną barierę dla rozwoju różnych chorób w naszym organizmie. W ten sposób będziemy mogli uniknąć przede wszystkim takich problemów zdrowotnych jak:

• wada postawy,
• otyłość,
• napięcia mięśni,
• zwyrodnienia,
• bóle kręgosłupa,
• przerosty,
• czy nawet upadki.

Fizjoterapeuta poprzez fizjoprofilaktykę pomoże pacjentowi jak najlepiej zadbać o zdrowie, tak aby nie dopuścić do pojawienia się stanów patologicznych. W ten sposób można będzie uniknąć bólu, cierpienia i różnego rodzaju chorób, a nawet poważnych operacji. Dobrze dobrana aktywność fizyczna będzie oddziaływać nie tylko na sferę anatomiczno-fizjologiczną, ale również na psychikę człowieka.

Jak wygląda praca fizjoterapeuty przy fizjoprofilaktyce?

Fizjoterapeuta diagnozuje schorzenia i urazy pacjenta, aby na tej podstawie dobrać i prowadzić odpowiednią formę terapii. Specjaliści zajmujący się fizjoprofilaktyką wykonują dla pacjenta:

• diagnostykę funkcjonalną,
• kwalifikowanie, planowanie i prowadzenie fizykoterapii,
• kwalifikowanie, planowanie i prowadzenie kinezyterapii,
• kwalifikowanie, planowanie i prowadzenie masażu,
• dobierają odpowiednie sprzęty medyczne do potrzeb terapii,
• przekazują wiedzę teoretyczną i praktyczną na temat posługiwania się wyrobami medycznymi,
• wydają opinie oraz orzeczenia dotyczące stanu funkcjonalnego osoby poddanej fizjoterapii i przebiegu procesu.

Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty?

Na pierwszym spotkaniu fizjoterapeuta przeprowadza szczegółowy wywiad na temat ogólnego zdrowia pacjenta, dokonuje badania manualnego i na tej podstawie przedstawia diagnozę. Bardzo często do ustalenia przyczyn problemów zdrowotnych wykorzystuje wyniki badań, takich jak zdjęcie RTG czy USG, które wcześniej były zlecone przez np. ortopedę.

Podczas pierwszej wizyty ustala się także plan terapii oraz jej główny cel. Kolejne konsultacje z fizjoterapeutą dotyczą sprawdzenia stanu zdrowia pacjenta, nadzorowania ćwiczeń, które były zalecane oraz ustalenia kolejnych, w zależności od tego, czy stan zdrowia pacjenta się polepszył, pogorszył czy pozostał bez zmian.

Kwalifikacja pacjenta na fizjoprofilaktykę

Każdy kto potrzebuje skorzystać z fizjoprofilaktyki, powinien zapisać się na wizytę do specjalisty. Doświadczony fizjoterapeuta dokona szczegółowej oceny stanu zdrowia pacjenta i zakwalifikuje go do konkretnej grupy.

Podczas takiej wizyty przeprowadza się przede wszystkim wywiad, ale również wykonuje badania przesiewowe, dodatkowe badania fizjoterapeutyczne czy testy funkcjonalne, aby jak najlepiej ocenić faktyczny stan zdrowia. W kolejnym kroku pacjentowi przedstawiony zostaje plan terapii oraz zakładane cele do realizacji.

W kolejnym etapie rekomendowany jest wybór konkretnej dyscypliny i przygotowanie do uprawiania amatorskich ćwiczeń fizycznych. Systematyczna aktywność ruchowa oraz regularne wizyty u fizjoterapeuty umożliwiają nie tylko rozpoznać pogarszający się stan zdrowia, ale przede wszystkim poszukać najlepszych rozwiązań, które pozwolą zniwelować pojawiające się dolegliwości czy złagodzić bóle występujące podczas poważnej i nieuleczalnej choroby.

Fizjoprofilaktyka – dlaczego jest tak ważna?

Powszechnym celem fizjoprofilaktyki jest zaktywowanie ludzi w różnym wieku, zarówno starszych, jak i młodzież czy dzieci, aby zbudować u nich fundamentalne zdrowe nawyki ruchowe. Regularnie wykonywane ćwiczenia zapobiegają chorobom cywilizacyjnym, w szczególności takim jak cukrzyca, choroby układu krążenia, bóle kręgosłupa czy wady postawy. Dodatkowo obniżają poziom stresu, poprawiają nastrój i zwiększają wiarę we własne możliwości.

Ogólnie dostęp do opieki zdrowotnej przyczynił się do wydłużenia życia ludzi w społeczeństwie, ale doprowadził również do starzenia się wielu osób, które przyjmują wyłącznie leki, bez wykonywania jakichkolwiek aktywności ruchowych. Bardzo dużym wyzwaniem dla każdej gospodarki na świecie stało się zapewnienie godnej i spokojnej starości. Dlatego tak istotne jest, aby korzystać z pomocy fizjoterapeuty, który pomoże zadbać o swój własny dobrostan, a także wprowadzić do swojego życia systematyczną aktywność ruchową jako integralną część życia.