Rehabilitacja po złamaniu kości ramiennej

Złamanie kości ramiennej (nasady bliższej) jest jednym z najczęściej spotykanych urazów u dorosłych osób. Jeśli chodzi o częstotliwość występowania, złamania kości ramiennej stanowią ok. 5 procent spośród wszystkich złamań. Tego typu złamania dotyczą przede wszystkim osób w starszym wieku, zaś ich przyczyną mogą być upadki na skutek poruszania się po nierównym podłożu albo zaburzeń równowagi. U młodych osób za przyczynę wszelkich złamań uważa się przede wszystkim urazy sportowe oraz wypadki komunikacyjne.

Jakie mogą być przyczyny złamań kości ramiennej?

Kość ramienna jest masywna i długa, dlatego jej złamania nie zdarzają się tak często, jak ma to miejsce w wypadku innych części układu kostnego. Jeżeli już nam się one przytrafią, mogą się tyczyć różnych jej zakresów. Wyróżnić możemy zatem złamania takie, jak:

• złamanie okolicy stawu łokciowej w kości ramiennej – występuje najczęściej u dzieci po upadku i podparciu się na wyprostowanej stawie łokciowym kończynie górnej,
• złamanie środkowej części, czyli trzonu kości ramiennej – pojawia się najczęściej u w pełni zdrowych dorosłych osób, jako efekt wysokoenergetycznego urazu, na przykład wypadku komunikacyjnego. Zwykle towarzyszy mu zjawisko opadania ręki w wyniku porażenia tzw. nerwu promieniowego,
• złamanie nasady bliższej kości ramiennej – występuje przede wszystkim u osób chorujących na osteoporozę oraz w podeszłym wieku. Do urazu dochodzi w wyniku upadku na wysuniętą rękę z ,,własnej” wysokości – jest to tzw. uraz niskoenergetyczny.

Należy mieć na względzie, iż do złamania kości ramiennej może dojść tak naprawdę w każdej grupie wiekowej.

Jakie są objawy złamania kości ramiennej?

Symptomy złamania kości ramiennej zależne będą w dużej mierze od przyczyny, jak i rozległości takiego urazu. Poważny obraz kliniczny tyczy się złamań wieloodłamowych oraz otwartych. Złamanie bliższej nasady kości ramiennej objawia się w postaci obrzęku okolicy barku i ograniczenia ruchomości w stawie ramiennym. Złamanie części środkowej kości ramiennej skutkuje zaś zniekształceniem ramienia. Natomiast złamanie w okolicy stawu łokciowego przejawia się w bolesnym ograniczeniu ruchomości w tym stawie wraz z jego obrzękiem. Bez uwagi na położenie złamania, za każdym razem będą mu towarzyszyć silne dolegliwości bólowe, zaczerwienienie, jak i zwiększenie ciepłoty ciała w danym miejscu.

Rehabilitacja po złamaniu kości ramiennej

Złamanie nasady bliższej kości ramiennej leczone jest poprzez unieruchomienie w ortezie przywiedzeniowej albo zastosowanie tzw. opatrunku Desaulta. Obecnie odchodzi się już powoli od unieruchomienia za pomocą gipsu. Od samego początku leczenia wdrażana jest rehabilitacja. Jej zadaniem ma być m.in. zmobilizowanie do wyprostu ręki w stawie łokciowym, żeby nie dochodziło do jego przykurczów, jak i do utrzymania właściwej siły mięśniowej poszkodowanej kończyny. Złamania z przemieszczeniem leczone są zawsze operacyjnie. Konieczne jest bowiem zastosowanie repozycji oraz ustabilizowanie złamania przy pomocy płytki tytanowej.

W przypadku złamania kości ramiennej w obrębie jej trzonu kończyna górna unieruchamiana jest za pomocą gipsu wiszącego Caldwella albo specjalnej ortezy. Jeżeli doszło do przemieszczenia się odłamków, po wdrożeniu ich repozycji do stabilizacji używany jest tzw. gwóźdź śródszpikowy. Złamania kości ramiennej na wysokości stawu łokciowego leczone są za pomocą sztywnego opatrunku ramienno-dłoniowego przez okres ok. czterech tygodni. W sytuacji przemieszczenia odłamków wykonywana jest zamknięta repozycja oraz wewnętrzna stabilizacja, zwykle z użyciem 3-4 drutów Kirschnera.

Terapia manualna

Przebieg rehabilitacji zależny będzie od tego, czy złamanie zostało poddane repozycji i stabilizacji, czy też nie. Jeżeli tak, faktyczny plan terapii można zacząć po ściągnięciu elementów stabilizujących albo opatrunku, zależnie oczywiście od wskazań lekarza. Dużo częściej występują złamania stabilne, bez żadnych powikłań oraz niewymagające stosowania repozycji. Wówczas warto będzie udać się na konsultację do odpowiedniego fizjoterapeuty jeszcze podczas posiadania unieruchomienia. Najważniejszą kwestią w dążeniu do pełnej sprawności, będzie terapia manualna. Nierzadko korzysta się z metody Kaltenborn-Evjenth, chociaż istnieją też inne, polecane szkoły manualnej terapii. Jej zadaniem jest skuteczna i bezpieczna poprawa ruchomości w ograniczonych stawach, działanie przeciwobrzękowe oraz przeciwbólowe, jak i przywrócenie właściwego zakresu ruchu w stawie.

Uzupełnieniem mogą być terapie manualne, które oddziałują na tkanki miękkie, gdyż to właśnie one powinny zostać opracowane jeszcze przed rozpoczęciem pracy stawowej. Są to chociażby:

• funkcjonalna osteopatia oraz integracja,
• masaż funkcyjny,
• igłoterapia,
• masaż tkanek głębokich,
• masaż poprzeczny.

Uzyskane w wyniku rehabilitacji rezultaty powinny zostać zabezpieczone poprzez aplikację kinesiotapingu. Po każdorazowej wizycie pacjent dostaje zalecenie wykonywania indywidualnie dobranych ćwiczeń w domu, co ma przyspieszać proces rekonwalescencji.