Każdego roku około 2 tysięcy osób w Polsce słyszy diagnozę: stwardnienie rozsiane (SM). Choroba ta, nazywana „chorobą o tysiącu twarzy”, może rozwijać się w różny sposób. Objawy mogą być łagodne przez wiele lat lub nagle przybrać ciężki przebieg, uniemożliwiając wykonywanie codziennych czynności. Pomimo że leczenie farmakologiczne jest niezbędne, niezwykle istotnym elementem terapii jest fizjoterapia oraz osteopatia. Szybka konsultacja z fizjoterapeutą po diagnozie może znaczną poprawić jakość życia pacjenta, niezależnie od nasilenia objawów.

Stwardnienie rozsiane to jedna z najbardziej skomplikowanych chorób neurologicznych, która może przybierać wiele form i objawów, stąd często nazywana jest „chorobą o tysiącu twarzy”. Schorzenie to dotyczy układu nerwowego, gdzie układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe neuronów, powodując przewlekły stan zapalny. Objawy stwardnienia rozsianego są złożone i mogą dotyczyć niemal każdego aspektu codziennego funkcjonowania pacjenta. W Polsce liczba chorych szacowana jest na około 50 tysięcy osób, z czego większość stanowią kobiety w wieku od 20 do 40 lat. Choroba może prowadzić do niepełnosprawności, problemów z pracą, a także samowykluczenia społecznego. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do leczenia, w którym fizjoterapia i osteopatia odgrywają kluczową rolę.

Charakterystyka objawów stwardnienia rozsianego

Stwardnienie rozsiane charakteryzuje się zmiennością objawów, które mogą pojawiać się nagle i niespodziewanie. Jednym z najczęstszych problemów jest dysfunkcja pęcherza moczowego, która objawia się nietrzymaniem moczu, częstomoczem lub nagłym parciem na mocz. Zaburzenia pamięci i trudności ze skupieniem uwagi są kolejnymi problemami, które wpływają na codzienne funkcjonowanie. Pacjenci z SM mogą mieć kłopoty z wykonywaniem zadań wymagających koncentracji, co ogranicza ich zdolność do pracy i nauki. Niestabilność emocjonalna, przejawiająca się nagłymi zmianami nastroju, stanami depresyjnymi oraz lękowymi, jest częstym towarzyszem choroby.

Kolejnym istotnym objawem jest przewlekłe zmęczenie, które nie ustępuje nawet po długim odpoczynku. Problemy ze wzrokiem, takie jak podwójne widzenie, zatarcie obrazu czy ból przy ruchu gałki ocznej, są wynikiem zapalenia nerwu wzrokowego. Zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej mogą prowadzić do częstych upadków i urazów, co dodatkowo utrudnia funkcjonowanie. Pacjenci z SM często doświadczają także zaburzeń seksualnych, co wpływa na jakość życia intymnego. Spastyczność, czyli nadmierne napięcie mięśniowe, powoduje sztywność mięśni oraz mimowolne skurcze, które ograniczają ruchomość i wywołują ból.

Najczęstsze objawy SM wymagające wsparcia fizjoterapeuty

Stwardnienie rozsiane objawia się na wiele sposobów. Do najczęstszych symptomów wymagających interwencji fizjoterapeuty należą:

Osłabienie siły mięśniowej – Pacjenci z SM często odczuwają postępujące osłabienie mięśni, co utrudnia poruszanie się, wykonywanie prostych czynności czy utrzymanie równowagi.
Spastyczność – Sztywność mięśni oraz mimowolne skurcze mogą powodować ból i ograniczać ruchy.
Ból niezwiązany z urazem – Neuralgia, ból neuropatyczny oraz ból mięśniowy to częste dolegliwości w przebiegu SM.
Zaburzenia równowagi i koordynacji – Problemy z utrzymaniem stabilności ciała mogą prowadzić do upadków i urazów.
Nietrzymanie moczu – Dysfunkcje pęcherza moczowego są częstym objawem u osób z SM.
Zaburzenia mowy i funkcji poznawczych – Problemy z koncentracją, pamięcią oraz artykulacją wpływają na jakość życia pacjentów.

Wszystkie te objawy znacznąco obniżają funkcjonowanie i jakość życia, dlatego tak ważna jest szybka interwencja specjalistyczna.

Neuroplastyczność – zdolność układu nerwowego do regeneracji

Jednym z największych atutów ludzkiego organizmu jest neuroplastyczność – zdolność układu nerwowego do adaptacji i odbudowy po uszkodzeniach. Fizjoterapeuci i osteopaci wykorzystują to zjawisko w terapii pacjentów z SM. Odpowiednio zaprogramowane ćwiczenia oraz techniki osteopatyczne stymulują tworzenie nowych połączeń nerwowych. Dzięki temu możliwa jest poprawa funkcji utraconych wskutek choroby.

W początkowym etapie stwardnienia rozsianego liczba zdrowych komórek nerwowych znacznie przewyższa liczbę uszkodzonych. To sprawia, że szybka diagnoza i wczesna rehabilitacja dają duże szanse na poprawę lub utrzymanie funkcji ruchowych oraz poznawczych. Każda zwłoka może skutkować utrwaleniem się dysfunkcji, dlatego konsultacja z fizjoterapeutą powinna nastąpić jak najszybciej po diagnozie.

Osteopatia jako wsparcie w leczeniu stwardnienia rozsianego

Osteopatia to holistyczna metoda terapii, która skupia się na przywróceniu równowagi w organizmie pacjenta. Osteopaci stosują techniki manualne, aby poprawić funkcjonowanie układu nerwowego, mięśniowego i krążeniowego. W przypadku stwardnienia rozsianego osteopatia może pomóc w:

Zmniejszeniu napięcia mięśniowego i spastyczności,
Redukcji bólu neuropatycznego i mięśniowego,
Poprawie ruchomości stawów oraz elastyczności tkanek,
Stymulacji układu nerwowego do odbudowy połączeń nerwowych.

Terapia osteopatyczna jest dostosowana indywidualnie do potrzeb pacjenta i może być skutecznym wsparciem dla klasycznej fizjoterapii.

Jednym z kluczowych elementów osteopatii jest zastosowanie technik artykulacyjnych, które polegają na delikatnym mobilizowaniu stawów i tkanek miękkich. Dzięki temu dochodzi do reedukacji proprioreceptorów, czyli receptorów odpowiedzialnych za czucie głębokie, co poprawia świadomość ciała oraz koordynację ruchową. Techniki te wpływają także na poprawę przepływu wszystkich płynów w organizmie, w tym krwi i limfy, co wspiera procesy metaboliczne oraz detoksykacyjne.

Poprzez zastosowanie technik funkcjonalnych osteopata może skutecznie wpływać na wzmożone napięcie mięśniowe, które jest jednym z najbardziej uciążliwych objawów SM. Równoważenie somatycznego układu nerwowego pomaga zredukować ból oraz poprawić ruchomość. Techniki takie jak GOT (General Osteopathic Treatment) i BLT (Balanced Ligamentous Tension) pozwalają na delikatne i precyzyjne oddziaływanie na tkanki, przywracając ich naturalną elastyczność i funkcjonalność.

Osteopatia kranialna, czyli terapia czaszkowo-krzyżowa, jest szczególnie skuteczna w przypadku pacjentów z zaburzeniami nerwowymi. Poprzez delikatne manipulacje w obrębie czaszki i kręgosłupa osteopata może poprawić przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego, co wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego oraz redukuje napięcia.

Holistyczne podejście do rehabilitacji w stwardnieniu rozsianym

Optymalna opieka nad pacjentem z SM powinna obejmować kompleksową rehabilitację. Fizjoterapia i osteopatia to nie tylko praca nad przywróceniem funkcji ruchowych, ale także wsparcie zdrowia psychicznego i emocjonalnego pacjentów. Osoby zmagające się z SM często doświadczają stanów depresyjnych, lękowych oraz frustracji związanej z ograniczeniami ruchowymi. Regularna terapia fizjoterapeutyczna pomaga odzyskać poczucie sprawczości, co pozytywnie wpływa na samopoczucie i motywację do walki z chorobą. Wsparcie osteopatyczne dodatkowo wspomaga ciało w odbudowie utraconych funkcji, zapewniając pacjentowi holistyczne podejście do zdrowia. Zapraszamy do skorzystania z profesjonalnej pomocy w Osteohelp, gdzie nasi specjaliści kompleksowo zajmą się Twoim zdrowiem.