Fizjoterapia w bólach odcinka piersiowego kręgosłupa (terapia manualna)

Bóle odcinka piersiowego kręgosłupa są stosunkowo rzadko poruszanym zagadnieniem. Często mówi się, że kręgosłup piersiowy jest czynnikiem przyczyniającym się do klinicznych objawów bólu barku i szyi. Dlatego zrozumienie skuteczności terapii manualnej na odcinku piersiowym kręgosłupa może pomóc, jeśli borykasz się z bólem nie tylko w obrębie samej klatki piersiowej, ale także ramion czy szyi.

Czym jest terapia manualna?

Międzynarodowa Federacja Fizjoterapeutów Ortopedycznych (IFOMPT) definiuje techniki terapii manualnej jako: „Umiejętne ruchy rąk mające na celu wywołanie jednego lub kilku następujących efektów: poprawienia rozciągliwości tkanek; zwiększenia zakresu ruchu kompleksu stawowego; mobilizacji lub manipulowania tkankami miękkimi i stawami; terapia manualna ma wywoływać relaksację; poprawiać funkcje mięśni; modulować ból; i zmniejszać obrzęk tkanek miękkich, stan zapalny lub ograniczenie ruchu”.

W praktyce, leczenie może obejmować poruszanie stawami w określonych kierunkach, rozciąganie mięśni, bierne ruchy poszczególnych części ciała lub zmuszanie Cię do poruszania częścią ciała wbrew oporowi terapeuty, aby poprawić aktywację mięśni i wyczucie czasu. Wybrane techniki mogą być również stosowane w celu poprawy Twojej mobilności i funkcji tkanek i mięśni.

Jakie są najczęstsze przyczyny bólu i nieprawidłowości w odcinku piersiowym kręgosłupa?

W odcinku piersiowym kręgosłupa występują różne powszechne zaburzenia, z których najczęstsze to:

• przepukliny krążka piersiowego,
• ból w klatce piersiowej pochodzenia dolnego odcinka szyjnego,
• bóle w klatce piersiowej pochodzenia piersiowego, zespół górnego otworu klatki piersiowej,
• zespoły kręgosłupa górnego klatki piersiowej, schorzenia śródpiersiowe i żebrowo-kręgowe,
• dysfunkcja dolnego odcinka piersiowego kręgosłupa i połączenia piersiowo-lędźwiowego,
• problemy z nadpobudliwością klatki piersiowej,
• kifoza,
• kifoza starcza,
• osteoporoza,
• zaburzenia postawy.

W celu złagodzenia objawów można zastosować techniki terapii manualnej, takie jak mobilizacja stawów, manipulacja i mobilizacja tkanek miękkich.

Mobilizacja stawów w leczeniu bólów odcinka piersiowego kręgosłupa

Mobilizacje stawów to narzucony przez fizjoterapeutę ruch bierny o małej amplitudzie, który ma na celu wywołanie poślizgu lub trakcji w stawie. Celem mobilizacji stawów jest przywrócenie właściwych wzorców ruchowych. Odpowiednia mobilizacja kręgosłupa piersiowego może nie tylko przeciwdziałać bólowi, ale także poprawiać czynność płuc.

W zależności od źródła i natężenia bólu, fizjoterapeuta może zastosować w ramach terapii manualnej różne techniki (stopnie) mobilizacji:

Stopień I – Rytmiczna mobilizacja oscylacyjna o małej amplitudzie we wczesnym zakresie ruchu;

Stopień II – Rytmiczna mobilizacja oscylacyjna o dużej amplitudzie w środku zakresu ruchu;

Stopień III – Rytmiczna mobilizacja oscylacyjna o dużej amplitudzie do punktu ograniczenia zakresu ruchu;

Stopień IV – Rytmiczna mobilizacja oscylacyjna o małej amplitudzie pod koniec dostępnego zakresu ruchu;

Stopień V – Mała amplituda, szybki pchnięcie na końcu dostępnego zakresu ruchu.

Tego rodzaju terapia jest skuteczna przy leczeniu tzw. zespołu T4. Zespół T4 jest diagnozą wykluczającą: po wykluczeniu innych problemów z kręgosłupem piersiowym, fizjoterapeuta może zasugerować występowanie zespołu T4.

Typowe objawy tego zespołu to:

• Parestezja kończyn górnych i dłoni;
• Ból szyi;
• Bóle głowy;
• Ból kończyny górnej (obustronny lub jednostronny);
• Ból w okolicy czwartego kręgu piersiowego;
• Ból łopatki;
• Ograniczona sprawność manualna;
• „Ciężkość” w kończynach górnych;
• Opuchnięte ręce;
• Sztywność kręgosłupa piersiowego;
• Tkliwość w badaniu palpacyjnym kręgu T4.

Ból kręgosłupa piersiowego w połączeniu z bólem barku

Ból barku jest bardzo rozpowszechnionym schorzeniem i szacuje się, że cierpi na niego 1 na 3. Ze względu na anatomiczne ułożenie obręczy barkowej i kręgosłupa piersiowego, ból barku może być powiązanym z bólem w odcinku piersiowym kręgosłupa. Leczenie kręgosłupa piersiowego może leczyć ból barku.

Zastosowanie terapii manualnej polegającej na mobilizacji kręgosłupa piersiowego przyspiesza powrót do zdrowia oraz zmniejsza ból, jeśli odczuwasz nieswoisty ból barku połączony z bólem kręgosłupa w odcinku piersiowym. Co więcej, technika SNAG należącą do terapii manualnej według Briana Mulligana może wpływać na poziom bólu kręgosłupa i ruchomość barku, jeśli cierpisz na wtórny zespół uderzeniowy.

Ból kręgosłupa piersiowego połączony z bólem szyi

Zmniejszona ruchomość kręgosłupa piersiowego jest związana z bólem szyi z powodu biomechanicznych połączeń między kręgosłupem piersiowym i szyjnym.

Włączenie terapii manualnej w postaci mobilizacji klatki piersiowej połączonej z ćwiczeniami zginaczy czaszkowo-szyjnych, może okazać się skuteczna, jeśli cierpisz na ból odcinka szyjnego oraz piersiowego kręgosłupa. Metoda manipulacji skierowana na odcinek piersiowy kręgosłupa może także być stosowana w przypadku nieswoistych bólów szyi.

Terapia manualna a zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

Niedawne badania wykazały wpływ ręcznej mobilizacji na ruchomość kręgosłupa piersiowego u pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (osiowa spondyloartropatia). Okazało się, że zakres ruchu kręgosłupa piersiowego wzrósł istotnie w grupie ręcznie mobilizowanych pacjentów.

Masaż w terapii manualnej kręgosłupa piersiowego

Terapia masażu jest najskuteczniejsza, gdy jest stosowana w połączeniu z innymi metodami leczenia, takimi jak manipulacje i ćwiczenia, w celu poprawy długoterminowych wyników. Warto jednak wiedzieć, że masaż nie jest zabiegiem standardowym i istnieje wiele różnych zmiennych, które mogą wpływać na potencjał tej metody leczenia. Mogą one obejmować zastosowaną technikę masażu (w tym częstotliwość, czas trwania i liczbę sesji terapeutycznych), intensywność wywieranego nacisku, doświadczenie terapeuty, poziom Twojego stresu oraz inne czynniki zakłócające. Dodatkowo, na ten moment nie ma dostępnych dowodów na skuteczność masażu kręgosłupa piersiowego.