Gazy, perystaltyka jelit, defekacja – na upośledzenie tych procesów fizjologicznych najczęściej uskarżają się cierpiący na zespół jelita drażliwego (IBS). Wśród najbardziej prawdopodobnych czynników prowadzących do wspomnianej dolegliwości wymienia się:
- obciążenia psychiczne,
- długotrwały silny stres,
- zaburzenia mikroflory bakteryjnej,
- przebyte infekcje.
W zespole jelita drażliwego z pomocą przychodzi osteopatia. Oprócz technik typowo trzewnych, które wpływają bezpośrednio na narządy zlokalizowane w jamie brzusznej, terapeuta osteopatyczny pracuje na obwodowym oraz centralnym układzie nerwowym. Osteopata wykorzystuje specjalne metody dla dna miednicy i przepony pacjenta. Oddziałowuje na mięsień sercowy, układ krążenia i łańcuch mięśniowo-powięziowy całego ciała. Jest to istotne, ponieważ organizm człowieka rozwija się z jednej komórki. Dlatego można tu mówić o neurologicznym, płynowym oraz mechanicznym połączeniu. Innymi słowy, defekty pozostałych systemów w ustroju mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie jelit.
Układ nerwowy
Autonomiczny układ nerwowy (AUN) jest odpowiedzialny za kontrolowanie pracy jelit człowieka. Dokładniej, reguluje procesy trawienne. Z rdzenia kręgowego w górnym lędźwiowym odcinku kręgosłupa oraz w odcinku piersiowym wychodzą włókna współczulne. Wspomniane włókna biegną od centralnego układu nerwowego, tworząc sploty trzewne, nerwy oraz zwoje współczulne. Każdy ich ucisk albo podrażnienie może prowadzić do powstawania dysfunkcji w obrębie jelit i ich funkcjonowania. Jest to szczególnie prawdopodobne jeśli dotyczy dziesiątej pary nerwów umiejscowionych w czaszce.
Osteopata ma za zadanie zlokalizować napięcia w wymienionych niżej strukturach:
- czaszka,
- mieśnie,
- kręgosłup,
- powięzi,
- narządy.
Następnie, terapeuta normalizuje napięcia w wymienionych wyżej strukturach co wpływa na jakość regulacji i przewodnictwa autonomicznego układu nerwowego. Warto zauważyć, że pacjenci narzekający na zaburzenia jelit związane z zespołem jelita drażliwego odczuwają dolegliwości w ciągu dnia, nigdy w nocy. Jest to spowodowane specyfiką pracy autonomicznego układu nerwowego. W nocy, współczulna część AUN, która odpowiada za odczuwanie bólu, nie jest tak aktywna jak w ciągu dnia. W konsekwencji, objawy IBS wyciszają się kiedy pacjent śpi. Nie można nie zauważyć też znacznego wpływu stresu oraz emocji na funkcje trawienne. Pod wpływem napięcia emocjonalnego wytwarza się adrenalina, która po przedostaniu się do części współczulnej autonomicznego układu nerwowego powoduje skurcz żołądka. Przez wspomniany skurcz, treści żołądka przesuwają się do dwunastnicy, a co za tym idzie, prowadzą do wyzwolenia awaryjnej fali perystaltycznej. Nierzadko, w takiej sytuacji jelito grube nie jest w stanie nadążyć z wchłanianiem wody z przyjmowanego pokarmu. W konsekwencji, wspomniane procesy wywołują u pacjenta biegunkę.
Układ oddechowy
Zdrowe funkcjonowanie jelit uwarunkowane jest ich poruszaniem. Jelita poruszają się każdego dnia blisko aż dwudziestu tysięcy razy, z każdym przesunięciem się przepony i przy każdym zaczerpniętym oddechu. Zatem, jeśli jelita nie działają prawidłowo- powodem mogą być zaburzenia pracy przepony. Jama brzuszna odseparowana jest od klatki piersiowej właśnie wspomnianą przeponą. Sposób w jaki pracuje ma ogromne znaczenie dla właściwej stymulacji układu trawiennego człowieka. Opisując zjawisko bardziej szczegółowo- jakość i ilość napięcia struktur więzadłowych umiejscowionych w jamie brzusznej, poprzez ciągłość więzadłowo-powięziową, uwarunkowana jest ruchomością przepony, klatki piersiowej i kręgosłupa.
Czasami w mięśniu występuje zbyt duże napięcie. W efekcie, tworzy się ucisk wpływający na przechodzące przez wspomnianą przeponę nerwy, naczynia limfatyczne oraz krwionośne a ich funkcje ulegają upośledzeniu. Dysfunkcje spowodowane tym procesem mogą zostać wyeliminowane poprzez redukcję napięcia i stresu w odniesieniu do przepony. Dzięki temu nerwy oraz naczynia mają szansę prawidłowo drenować, bodźcować i wspomagać narządy takie jak serce, nadnercza i jelita. Oprócz tego nerwy i naczynia mogą wtedy prawidłowo zaopatrywać organizm pacjenta w krew.
Układ krążenia
Kiedy w sytuacji silnego napięcia emocjonalnego zwężają się naczynia krwionośne, mające za zadanie zasilanie organów trawiennych- pacjent czuje specyficzny rodzaj niepokoju właściwy dla zagrożenia. W sytuacji kiedy organizm człowieka przygotowuje się do “ucieczki lub walki”, funkcje pokarmowe nie są uważane za niezbędne. Z tego powodu, kosztem jelit- organizm człowieka transportuje większą ilość krwi do mózgu oraz mięśni szkieletowych.
W sytuacji permanentnego napięcia emocjonalnego i długotrwałego silnego stresu może wystąpić niedokrwienie jelit oraz skurcze ich ścian. Kiedy zaburzeniu ulega drenaż i krążenie, metabolity nie są prawidłowo odprowadzane. W konsekwencji, zakończenia nerwowe w jelitach ulegają podrażnieniu i u pacjenta pojawia się stan zapalny w towarzystwie dolegliwości bólowych.
Dla równowagi w ciele niezbędne jest prawidłowe krążenie krwi. Z tego powodu, w sytuacji wystąpienia zespołu jelita drażliwego, osteopaci zawsze zwracają szczególną uwagę na jakość ukrwienia jelit pacjenta. Żeby pomóc w dotlenieniu jelit (napełnieniu ich krwią natlenowaną), krew zalegającą w nich należy odprowadzić. Dzięki temu poprawie ulegnie też ruchliwość narządu oraz jego ruchomość. Zaburzenie ukrwienia jelit może być wielopłaszczyznowe, przykładowo:
- dolegliwości naczyń (np. złogi miażdżycowe),
- uciśnięcie naczyń przez inne napięte struktury (np. przez przeponę),
- zmiana przepływu krwi pod wpływem stresorów oraz traum,
- zaburzony odpływ chłonki oraz krwi.
Terapia osteopatyczna w leczeniu dolegliwości jelit
Jak już wcześniej zauważono, czynniki powodujące powstawanie zespołu jelita drażliwego nierzadko oddalone są od samych jelit. Wspomniane czynniki, które podtrzymują oraz indukują IBS mają różne podłoże, przykładowo:
- neurogenne,
- infekcyjne,
- psychosomatyczne,
- wegetatywne,
- hormonalne.
Ze względu na wielorakość komponentów warunkujących występowanie zespołu jelita drażliwego- niezbędne jest złożone podejście do wspomnianego zagadnienia. Terapeuta osteopatyczny posiada odpowiednie narzędzia oraz rozległą wiedzę, która pozwala wychwycić istotne zależności i właściwe przeprowadzić proces przywrócenia pacjenta do stanu równowagi i zdrowia. Osteopata często wspiera terapię współpracą z lekarzami medycyny tradycyjnej, przykładowo z:
- dietetykiem,
- gastrologiem,
- somatoanalitykiem,
- endokrynologiem,
- psychiatrą,
- psychologiem.
Należy również zauważyć, że skuteczność terapii wymaga nie tylko zaangażowania osteopaty i innych lekarzy ale przede wszystkim – pacjenta. Specjaliści zwracają uwagę na niebezpieczeństwa związane z nieleczonym zespołem jelita drażliwego. Liczne badania wskazują na następujące korzyści płynące z terapii IBS prowadzonej u specjalisty osteopatii:
- Wydłużenie okresu remisji objawów IBS,
- Zmniejszenie nasilenia objawów IBS,
- Zminimalizowanie zapotrzebowania na leki.
UMÓW WIZYTĘ ONLINE
Sprawdź wolne terminy w kalendarzu wizyt i umów się ze specjalistą już teraz!
Polecani osteopaci i fizjoterapeuci w Krakowie
Monika Mól-Kovalczykowska
Osteopatia
Justyna Piekarz
Osteopatia / Fizjoterapia / Terapia manualna
Tola Wierzbik
Osteopatia / Fizjoterapia / Terapia manualna
Agnieszka Zaleska-Czapla
Osteopatia / Fizjoterapia / Terapia manualna
Michał Moskwa
Osteopatia / Fizjoterapia / Terapia manualna
Osteopatia wisceralna – naturalny sposób (nie tylko) na ból brzucha
Czy masażem brzucha można wyleczyć dolegliwości żołądkowe, zaburzenia miesiączkowania i bóle kręgosłupa? Osteopatia wisceralna udowadnia, że tak, jeśli wykonywany jest z zastosowaniem odpowiednich technik manualnych, a także dogłębnej wiedzy z…
